Vụ lúa đông xuân 2021-2022: Do tình trạng xâm nhập mặn ít nghiêm trọng hơn, các tỉnh ở khu vực Đông Nam Bộ đã lên kế hoạch tăng diện tích trồng lúa thêm 2.000 ha so với cùng kỳ năm ngoái. Theo Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Nam Bộ, điều kiện trung tính có khả năng ủng hộ La Nina. Có 70% cơ hội các điều kiện trung lập sẽ kéo dài đến cuối năm 2021.
Đây là điều kiện thuận lợi để toàn vùng Đông Nam Bộ trồng 1,6 triệu ha lúa trong niên vụ lúa 2021-2022, tăng 2.000 so với cùng kỳ năm trước. Sản lượng lúa của toàn vùng dự kiến đạt 11,438 triệu tấn trong đó các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long chiếm 10,962 triệu tấn.
Sự gia tăng được thúc đẩy bởi một diện tích trồng lúa bổ sung là 1.500 ha (tương đương gần 2%). Theo Cục Sản xuất cây trồng, sản lượng lúa dự kiến sẽ cao hơn 15.000 tấn so với năm ngoái.
Tại ĐBSCL– một giỏ lúa lớn, tổng diện tích gieo cấy lúa vụ đông xuân sẽ là 1,52 triệu ha, cao hơn 400 ha so với vụ trước. Tuy nhiên, khả năng xâm nhập mặn cao hơn năm ngoái, sản lượng lúa dự kiến giảm 26.000 tấn. Tỉnh Bến Tre dự kiến sẽ có mức giảm lớn nhất. Tỉnh sẽ không gieo sạ giống lúa trong vụ đông xuân trên diện tích ước tính 11.000 ha. Thay vào đó, nó đã chuyển sang trồng các loại cây trồng vùng cao phù hợp hơn với đất mặn.
Trong vụ đông xuân này, các khu vực ven biển đồng bằng sông Cửu Long cách biển 20-30 km được dự báo sẽ bị ảnh hưởng bởi hạn hán và xâm nhập mặn. Bên cạnh đó, các khu vực phù sa nước ngọt cách biển 30-70km cũng có thể bị ảnh hưởng trong trường hợp xâm nhập mặn đến sớm hơn và nghiêm trọng hơn dự báo. Tuy nhiên đồng bằng Suối Suối trong đất ngập nước (Đồng Tháp Thào) và một phần tứ giác Long Xuyên sẽ gần như không bị ảnh hưởng.
Về thời gian gieo. Cục Trồng trọt khuyến cáo các vùng bị ảnh hưởng bởi xâm nhập mặn ở ĐBSCL nên gieo sạ lúa giống sớm hơn từ ngày 10-30/10. Diện tích còn lại sẽ gieo lúa thành 2 giai đoạn: từ ngày 1-30/11 và từ ngày 1-30/12. Khoảng 700.000 ha sẽ được trồng trong giai đoạn 1 và 400.000 ha khác sẽ được trồng trong giai đoạn 2.
Đối với khu vực Đông Nam Bộ,20.000 ha sẽ được trồng từ tháng 10 đến đầu tháng 11. Vụ lúa đông xuân chính sẽ diễn ra từ đầu tháng 11 đến tháng 12 trên diện tích 35.000 ha. Trong khi vụ lúa cuối vụ sẽ được gieo trồng từ cuối tháng 12 đến đầu tháng 1/2022 trên diện tích 25.000 ha.
Đối với vụ lúa đông xuân diễn ra vào tháng 10, cây lúa sẽ gặp bất lợi ở giai đoạn ra hoa và năng suất thấp hơn. Rất khó để đảm bảo lịch thu hoạch ở các khu vực bị ảnh hưởng bởi hạn hán và xâm nhập mặn. Ngược lại, vụ lúa muộn sẽ được thu hoạch vào tháng 1, tháng 2 hoặc tháng 3 năm sau khi trời khô và nắng, dẫn đến chất lượng lúa ổn định. Tuy nhiên, loại cây trồng này chỉ phù hợp với các khu vực có nguồn cung cấp nước sẵn có. Cục Trồng trọt lưu ý, vụ lúa đông xuân cuối vụ phải diễn ra trước ngày 10/1/2022.
Về cơ cấu giống lúa. Các khu vực cách biển 20-30km sẽ được ưu tiên trồng các giống lúa chịu mặn và thời gian ngắn (90 ngày). Đối với các khu vực còn lại, các giống lúa năng suất cao và chất lượng cao sẽ được ưu tiên. Cụ thể, các giống lúa chủ lực có khả năng thích ứng và ổn định rộng hơn như OM18, OM5451, OM4900, OM6976, Jasmine 85, Đại Thơm 8, Hương Châu 6, OM7347, Nang Hòa 9 chiếm khoảng 60%.
Các giống lúa đặc sản và gạo nếp như VD20, ST24, ST25, RVT, IR4625 và gạo nếp Be chiếm 30%. Các giống lúa cụ thể được sử dụng để chế biến chủ yếu, hoặc phù hợp với một số tập quán canh tác nhất định chỉ chiếm 10%.
Về nguyên liệu đầu vào. Nhu cầu tương đối không thay đổi so với năm ngoái và có thể tăng tại địa phương trong một số thời điểm nhất định. Đặc biệt, Cục Trồng trọt đề nghị các địa phương cần quan tâm gieo cấy trong tháng 10. Sở ước tính vụ mùa này cần 30.000-35.000 tấn hạt giống, 30.000-36.000 tấn urê, 27.000-32.000 tấn DAP và 10.000-12.500 tấn kali
Nhiều tỉnh, thành phố khu vực phía Nam đã áp dụng các biện pháp giãn cách xã hội từ tháng 7 đã ảnh hưởng đến việc trồng và thu hoạch lúa. Do đó, Cục Trồng trọt yêu cầu các địa phương tính toán tổng diện tích gieo trồng, cơ cấu giống lúa và dự báo thời gian thu hoạch. Sở sẽ chịu trách nhiệm thu thập dữ liệu và thông báo cho Hiệp hội Thực phẩm và các doanh nghiệp về thông tin 30 ngày trước khi thu hoạch. Mục đích là để lập kế hoạch tiêu thụ trong dịp Tết Nguyên đán 2022, cho tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.