Cơ Chế Hấp Thu Phân Bón Lá: Khi nhắc đến phân bón lá, nhiều người thường chỉ chú trọng vào chất lượng và loại phân bón. Tuy nhiên, điều quan trọng không chỉ là bản thân phân bón mà còn là cách cây trồng hấp thu chúng. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về cơ chế hấp thu phân bón lá của cây trồng, một khía cạnh quan trọng nhưng thường ít được quan tâm.
Các thí nghiệm đã chỉ ra rằng cây không chỉ hấp thu dinh dưỡng qua rễ mà còn qua lá. Đặc biệt, diện tích lá của cây thường lớn hơn nhiều lần so với diện tích rễ, mở ra một tiềm năng to lớn cho việc hấp thu dinh dưỡng qua lá.
Đặc điểm cấu tạo lá giúp hấp thụ phân bón qua lá
Theo Phó Giáo sư – Tiến sĩ Lê Văn Bé (Khoa Nông nghiệp và SHUD – ĐHCT), cấu tạo của lá bao gồm một lớp biểu bì ở mặt trên, giúp ngăn ngừa mất nước một cách thụ động, đồng thời tăng cường sức đề kháng của lá đối với sâu bệnh. Màng ngoài của tế bào lá được bao phủ bởi cutin và một lớp sáp có khả năng chống thấm nước cao. Điều này có lợi cho cây trồng nhưng lại hạn chế hiệu quả của phân bón lá.
Lớp sáp này được hình thành từ một loại lipid có khả năng chống thấm khi lá khô. Do đó, nên phun phân bón lá vào buổi sáng sớm hoặc chiều muộn khi lớp sáp mềm ra, cho phép nước thấm qua. Lớp sáp này là rào cản lớn nhất trong việc hấp thụ chất dinh dưỡng qua lá. Tuy nhiên, dưới kính hiển vi điện tử, có thể thấy các khe hở vài micromet hoặc nanomet tùy theo loài cây. Các khe hở này cho phép các phân tử nhỏ của phân bón lá thẩm thấu qua lớp sáp.
Vì vậy, để tăng cường khả năng hấp thụ phân bón qua lá, việc sử dụng các chất kết dính là rất hiệu quả.
Cơ chế hấp thu phân bón qua lá của khí khổng và không bào
Phân bón lá không chỉ thẩm thấu qua các khe hở trong lớp sáp trên bề mặt lá mà còn xâm nhập vào tế bào biểu bì qua các khí khổng. Số lượng khí khổng trên lá thay đổi tùy loài, từ khoảng 100 đến vài nghìn khí khổng trên mỗi milimét vuông lá.
Khí khổng đóng vai trò quan trọng trong việc thoát hơi nước, giúp điều hòa nhiệt độ của cây, và khi mở ra, chúng cho phép CO2 đi vào để hỗ trợ quá trình quang hợp. Khi phun phân bón lá, các chất hòa tan sẽ đi qua khí khổng. Để giảm áp suất hơi từ trong ra ngoài, phân bón lá thường được bổ sung các chất phụ gia.
Sự xâm nhập của chất lỏng qua bề mặt lá có thể xảy ra trong một số điều kiện, chẳng hạn như khi giọt nước hình thành do quá trình bay hơi. Khi bay hơi xảy ra, khả năng thẩm thấu đạt mức cao nhất, và các chất rắn còn lại sẽ tiếp tục được hấp thụ.
Các chất dinh dưỡng sau khi xâm nhập vào lá cũng sẽ đi vào các không bào. Không bào đóng vai trò quan trọng trong việc lưu trữ chất dinh dưỡng trước khi chúng được hấp thụ vào bên trong tế bào. Các chất dinh dưỡng này có thể thẩm thấu từ bên ngoài qua biểu bì lá hoặc được hấp thụ từ rễ qua các mao mạch ở thân cây.
Khi nào nên bón phân qua lá cho cây?
Bón phân qua lá là một phương pháp hiệu quả, đặc biệt trong những trường hợp cây trồng bị thiếu hụt dinh dưỡng và khả năng hấp thụ của rễ bị hạn chế hoặc không đủ để đáp ứng nhu cầu của cây. Nguyên tắc chung của việc hấp thu các chất dinh dưỡng khoáng từ các không bào trong tế bào lá tương tự như quá trình hấp thu qua rễ.
Sự hấp thu này có thể bị ảnh hưởng bởi tình trạng dinh dưỡng của cây, mặc dù hiện tượng này không phải lúc nào cũng phổ biến, như đã được quan sát với sự hấp thu phốt pho. Việc hấp thu lân qua lá và vận chuyển đến rễ diễn ra nhanh hơn khi cây thiếu lân. Phân bón lá thấm qua màng tế bào, một thành phần sống của tế bào cấu tạo từ phospholipid, với các protein gắn kết và những khoảng trống cho phép chất hòa tan đi qua.
Việc bón phân qua lá nên được áp dụng trong các trường hợp sau:
- Rễ bị tổn thương: Do bệnh tật hoặc hư hỏng cơ học như lỏng rễ trong quá trình bón phân, gãy rễ.
- Điều kiện đất không lý tưởng: Đất không phù hợp để rễ hấp thụ chất dinh dưỡng.
- Cố định chất dinh dưỡng: Chất dinh dưỡng bị cố định bởi vi sinh vật, môi trường đất hoặc chất hữu cơ.
- Độ mặn: Đất có độ mặn cao ảnh hưởng đến sự hấp thụ dinh dưỡng.
- Mất cân bằng dinh dưỡng: Sự mất cân bằng dinh dưỡng trong đất.
- Thiếu oxy: Đất quá ẩm làm giảm lượng oxy cần thiết.
- Hoạt động của rễ thấp: Nhiệt độ thấp quanh vùng rễ trong quá trình ra hoa và đậu quả.
- Thiếu nước: Đất quá khô hạn, không đủ nước để chất dinh dưỡng thẩm thấu.
- Nhu cầu dinh dưỡng cao: Trong thời kỳ tăng trưởng nhanh, nhu cầu dinh dưỡng của cây vượt quá khả năng cung cấp của đất.
- Tập trung dinh dưỡng vào các vị trí cụ thể: Khi cần tập trung chất dinh dưỡng vào các vùng như quả lớn hoặc chùm đậu, nơi cần nhiều nguyên tố như N và K.
- Khả năng di chuyển dinh dưỡng hạn chế: Khi hoa phát triển trước lá, hạn chế vận chuyển dinh dưỡng trong các mô mao mạch.
- Điều kiện thời tiết khắc nghiệt: Hạn hán hoặc độ ẩm cao ảnh hưởng đến sự vận chuyển dinh dưỡng trong các mao mạch và ngăn cản phân phối các chất dinh dưỡng cố định.
Trong các điều kiện này, bón phân qua lá sẽ giúp cây trồng hấp thụ dinh dưỡng một cách hiệu quả hơn, đảm bảo sự phát triển và năng suất tối ưu.
Hiểu rõ cơ chế hấp thu phân bón lá: Lợi ích to lớn cho nông dân
Tối ưu hóa sử dụng phân
Việc nắm rõ cơ chế hấp thụ giúp nông dân sử dụng phân bón một cách hiệu quả, giảm thiểu lãng phí và tiết kiệm chi phí.
Tăng cường sức khỏe cây trồng
Hấp thụ phân qua lá cung cấp các dưỡng chất thiết yếu, giúp cây phát triển mạnh mẽ và khỏe mạnh hơn.
Nâng suất cây trồng và tiết kiệm chi phí
Năng suất cây trồng được cải thiện khi việc hấp thụ phân bón qua lá đạt hiệu quả tối đa, đồng thời giảm chi phí sản xuất.
Hiểu rõ cơ chế hấp thụ phân bón lá là yếu tố then chốt để đạt được năng suất cao và bền vững trong nông nghiệp. Áp dụng kiến thức này vào việc chăm sóc cây trồng sẽ mang lại những kết quả vượt trội. Hãy đảm bảo bạn đang tận dụng tối đa các lợi ích từ việc hiểu biết về hấp thụ phân bón lá. Để biết thêm những thông tin hữu ích khác về thực vật, hãy theo dõi phân bón Canada!
Hãy liên hệ với chúng tôi để biết nhiều hơn:
- Địa chỉ văn phòng: 124 Ngô Quyền, Buôn Ma Thuột, Đăk Lăk, Việt Nam
- Website: phanboncanada.com
- Email: phanboncanada@gmail.com
- Đường dây nóng: +84 789 818 828 (Mr. An)
Đọc thêm: